Osobą, która jako pierwsza może zauważyć symptomy kryzysu psychicznego u nastolatka, jest nauczyciel. Uwagę wychowawcy mogą zwrócić problemy z koncentracją, motywacją, spadek energii, senność, spóźnienia czy nieobecności. W pierwszej kolejności o obserwowanych trudnościach należy porozmawiać z dzieckiem, jednak gdy przypuszczenia się potwierdzą – o problemie należy niezwłocznie poinformować rodziców i wspólnie z nimi ustalić dalszy plan działania. Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, które mogą uczynić taką rozmowę łatwiejszą do przeprowadzenia.
Kiedy porozmawiać z rodzicami?
Rodziców należy poinformować zawsze, gdy zauważamy sytuacje, które wzbudzają niepokój lub kiedy podejrzewamy, że z dzieckiem dzieje się coś niedobrego. To szczególnie ważne w przypadku objawów, które mogą sugerować pogorszenie stanu psychicznego dziecka. Jednoznacznym sygnałem do rozpoczęcia rozmowy z rodzicami są wyrażane przez nastolatka myśli rezygnacyjne, myśli samobójcze oraz oznaki, które wskazują na dokonywanie samookaleczeń.
Jak powinna wyglądać taka rozmowa?
Nauczyciel powinien przestrzegać kilku ważnych zasad podczas prowadzenia takiej rozmowy. Przede wszystkim należy zapewnić spokojne miejsce, odpowiedni czas, nie spieszyć się i wcześniej starannie przemyśleć, co chce się przekazać rodzicom. Należy pamiętać, że rodzice, słuchając nauczyciela, mogą doświadczać różnorodnych emocji i uczuć, takich jak szok, niedowierzanie, zaprzeczanie, obwinianie siebie, dziecka, szkoły. Może pojawić się także smutek, złość, rozczarowanie czy lęk. W trakcie rozmowy istotne jest unikanie obwiniania i oceniania. Nauczyciel powinien mieć w tym przypadku na celu przede wszystkim dobro dziecka.
Co należy powiedzieć rodzicom na temat obserwowanego problemu?
Nauczyciel powinien przede wszystkim opisać niepokojące objawy i podkreślić, że najprawdopodobniej wynikają z trudnej sytuacji w jakiej znalazło się dziecko. Warto podkreślić, że to sygnał świadczący o problemach, których doświadcza małoletni. Być może trzeba będzie wytłumaczyć rodzicom, że dziecko potrzebuje wsparcia i przestrzec o zagrożeniach wynikających z bagatelizowania sytuacji. Rozmowa będzie również dobrym momentem, by wskazać miejsca, numery telefonów i konkretne placówki, gdzie rodzic może udać się po fachową pomoc. Nieocenione będzie również zapewnienie rodzica, że nie jest z tym problemem sam i może liczyć na wsparcie – zarówno ze strony nauczyciela, jak i placówki.
Materiał powstał na podstawie wywiadu z psychoterapeutką Joanną Sass-Gust, przeprowadzonego przez dziennikarkę Małgorzatę Serafin.