Często, obserwując problemy młodych ludzi, porównujemy je do własnych doświadczeń i niekiedy odbieramy ich trudności jako mniej poważne. Warto jednak zadać sobie pytanie, czy takie ocenianie jest uzasadnione i czy uwzględnia perspektywę dziecka.
Wyzwania młodego człowieka
Dzieciństwo i dorastanie rządzą się innymi prawami niż dorosłe życie, nie oznacza to jednak, że są pozbawione trudności. Dla młodych osób ogromną rolę odgrywa grupa rówieśnicza. W tym czasie rozwijają się tożsamość i umiejętności społeczne. W sytuacjach konfliktu, ostracyzmu czy wykluczenia z grupy dzieci przeżywają emocje niezwykle intensywnie, co może wywoływać cierpienie psychiczne. Układ nerwowy młodych ludzi jest wrażliwy na silne bodźce i nie zawsze jest w stanie sobie z nimi poradzić.
Do tego należy dodać presję, jakiej doświadczają dzieci i młodzież jeśli chodzi o wyniki w szkole, odpowiednie zachowanie czy nabywanie doświadczeń mogących zaprocentować na przyszłość. Należy pamiętać, że zasoby poznawcze, intelektualne i emocjonalne dziecka dopiero się rozwijają. Zatem brak odpowiedniego wsparcia i rosnące wymagania mogą odbić się na poczuciu własnej wartości młodego człowieka.
Środowisko domowe a emocje dzieci
Jeśli środowisko rodzinne jest pełne konfliktów, nieporozumień czy biernej agresji, młodzi ludzie odczuwają narastający stres i niepokój. Są oni w pełni zależni od dorosłych i ich wsparcia, przez co mają ograniczony wpływ na sytuację, w jakiej się znajdują. Dzieci, choć nie zawsze rozumieją przyczyny napięć, często boją się o stabilność swojej rodziny, co może prowadzić do stresu i braku poczucia bezpieczeństwa.
Bagatelizowanie to błąd
Bagatelizowanie problemów dzieci i młodzieży to częsty błąd. Problemy, z jakimi się mierzą, są adekwatne do ich etapu rozwojowego. Mogą prowadzić do kryzysów psychicznych, szczególnie że odporność psychiczna młodych ludzi dopiero się kształtuje.
Kryzysy psychiczne nie dotyczą wyłącznie dorosłych. Wyzwania, przed którymi stają młodzi ludzie mogą być równie obciążające, a ich reakcje emocjonalne są naturalną częścią rozwoju. Warto spróbować zobaczyć ich perspektywę, by odpowiedzieć z większą empatią i zrozumieniem.
Materiał powstał we współpracy z Katarzyną Kołacką, absolwentką psychologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, seksuologiem klinicznym, w trakcie kursu psychoterapii.
Gdzie zgłosić się po pomoc:
- Telefon Zaufania Dla Dzieci i Młodzieży (116 111) w formie chatu lub maila na https://centrumwsparciadladzieci.pl/ ,
- Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka (800 12 12 12) oraz w formie chat na https://czat.brpd.gov.pl/,
- Centrum wsparcia dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym (800 70 2222) oraz w formie czatu lub maila na https://centrumwsparcia.pl/
- Telefon wsparcia emocjonalnego dla dorosłych (116 123) oraz w formie chatu na: https://116sos.pl/
Bibliografia:
Czabała J. C., Poradnictwo psychologiczne a psychoterapia, „Roczniki Psychologiczne” 19 (2016) nr 3
Harwas-Napierała, B., Trempała, J. (red.). (2002). Psychologia rozwoju człowieka, tom 3. Warszawa
Włodarczyk, E. Zdarzenie losowe i sytuacja kryzysowa W: Włodarczyk E., Cytlak I. Człowiek wobec krytycznych sytuacji życiowych. Z teorii i praktyki pracy socjalnej. Poznań 2011. Adam Mickiewicz University Press. Seria Psychologia i Pedagogika nr 165. Pp. 356.
Suchodolska, J. (2016). Młodzież i młodzi dorośli wobec kryzysu indywidualnego – potrzeba wsparcia społecznego w rozwoju psychicznej niezależności (i dojrzałej tożsamości). Kultura – Społeczeństwo – Edukacja nr 2 (10) Poznań