Stygmatyzacja niesie za sobą wiele przykrych konsekwencji. Jest źródłem przewlekłego stresu, prowadzi do wykluczenia, izolacji i poczucia samotności. Spowalnia lub niekiedy wstrzymuje proces leczenia. Pogłębia samoocenę chorego. Może zaostrzyć objawy. Negatywnie wpływa na jakość życia. Zwiększa ryzyko tragedii.
Stygmatyzowanie osób chorujących psychicznie osłabia skuteczność terapii, co generuje wysokie koszty, zarówno społeczne, jak i ekonomiczne. Wykluczając osoby z doświadczeniem kryzysu psychicznego tracimy cenne jednostki społeczne.
Jednym z podstawowych kroków w walce ze stygmatyzacją jest próba „wejścia w buty” osoby stygmatyzowanej i spojrzenie na kryzys z jej perspektywy. Jest to możliwe dzięki odpowiedniej edukacji. Ważny jest też kontakt i utrzymanie dobrych relacji z osobami chorującymi psychicznie.
Jeśli nie zrozumiemy, czego doświadcza osoba w kryzysie psychicznym i nie uświadomimy sobie faktu, że człowiek nie jest chorobą, że choroba jest tylko jednym z doświadczeń w jego życiu, nie uciekniemy od krzywdzących stereotypów. Bo, niestety, wiedzę na ten temat, bardzo często czerpiemy z programów telewizyjnych oraz filmów, w których osoba z chorobą psychiczną to najczęściej podpalacz domów, porywacz dzieci lub, co gorsza, niebezpieczny morderca.
Nic dziwnego, że wyobrażenia na temat osób doświadczających kryzysów obciążone są lękiem i obawami. Takie emocje blokują nas przed chęcią poznania osoby chorującej. Uprzedzenia i stereotypy utrwalają negatywne postawy wobec tych osób. Etykiety sprawiają, że dystansujemy się wobec potrzebujących pomocy, zamiast im pomóc, co w konsekwencji prowadzi do dyskryminacji i wykluczenia.
Stygmatyzacja uruchamia proces autostygmatyzacji. Osoby w kryzysie obawiają się sięgnąć po pomoc lub porzucają leczenie. Samodzielne radzenie sobie z kryzysem jest niezwykle trudne. Zwykle przekracza nasze możliwości. Przy braku pomocy i wsparcia stan chorobowy może się pogłębić.
Statystyki pokazują, że co czwarty mieszkaniec naszego kraju doświadczy kryzysu psychicznego. Warto zadać sobie pytanie: a jeśli mnie dopadnie kryzys? Czy poradzę sobie bez wsparcia bliskich? Być może będzie to ktoś z naszego otoczenia, ktoś bliski. Czy będziemy umieli pomóc takiej osobie? Czy zostawimy ją w świecie tabu, w samotności, sam na sam z kryzysem? W świetle nieuchronnych kryzysów, w trosce o siebie i naszych bliskich trzeba się edukować i pogłębiać wiedzę. Dzięki temu, będziemy mogli pomóc sobie i wesprzeć innych.
W szkołach pierwsze kroki stawia psychoedukacja, dzięki powstającym coraz liczniej zespołom profilaktycznym przy Środowiskowych centrach zdrowia psychicznego. Coraz więcej organizacji pozarządowych proponuje warsztaty antystygmatyzacyjne. Pojawiają się tzw. żywe biblioteki, gdzie można porozmawiać z osobami ze stygmatyzowanych grup o ich doświadczeniu – fundacja Rubin. Powstają projekty rzecznicze – fundacja Synapsis. Realizowane są ciekawe kampanie społeczne mówiące o zdrowiu psychicznym – Fundacja Można Zwariować. Realizowane są kampanie przeciwdziałające stygmatyzacji – kampania Zobacz Człowieka. Jest coraz więcej ciekawych podcastów, kanałów na YouTubie poświęconych zdrowiu psychicznemu.
I zawsze można sięgnąć do literatury, znaleźć odpowiedni podręcznik czy książkę.