Zdrowie psychiczne jest niezbędnym elementem zdrowia człowieka. Gdy jest zagrożone, możemy mówić o kryzysie psychicznym. Kryzys psychiczny w popularnych poradnikach bywa przedstawiany w kategoriach rozwoju osobistego, jest jednak poważnym wyzwaniem, a osoba w kryzysie psychicznym potrzebuje odpowiedniego wsparcia.
Czy możemy interweniować, gdy bliska osoba doświadcza kryzysu psychicznego? Czy nie mając odpowiednich kwalifikacji jesteśmy w stanie pomóc? Czy taka pomoc będzie skuteczna?
Interwencja to, najprościej rzecz ujmując, wtrącanie się w czyjeś sprawy, wpływanie na kogoś by zmienić jego zachowanie, postawę, dla osiągnięcia własnych celów. W przypadku kryzysu tym celem jest przywrócenie równowagi psychicznej osoby w kryzysie. Interwencja kryzysowa to doraźna, natychmiastowa pomoc.
Gdy bliska osoba doświadcza kryzysu, warto rozważyć i wręcz skorzystać z pomocy odpowiedniej organizacji. Mogą to być telefony zaufania, zespoły interwencji kryzysowej, zespoły leczenia środowiskowego, poradnie zdrowia psychicznego, punkty zgłoszeniowo-koordynacyjne w Środowiskowych centrach zdrowia psychicznego, izby przyjęć szpitali. Pomoc jakiej można się spodziewać to kontakt z pielęgniarką, psychologiem i psychiatrą, grupy wsparcia, psychiatryczne oddziały dzienne i stacjonarne, farmakoterapie, pomoc prawna, socjalna oraz ułatwianie kontaktów z innymi instytucjami.
Pomoc specjalistów jest niezbędna. Natomiast, nasza rola w interwencji to zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i ograniczenie lęku. Bardzo ważne jest nasze wsparcie emocjonalne, empatyczne podejście, jak również praktyczne zaspokojenie codziennych potrzeb osoby w kryzysie.
Osoby, które również mogą pomóc to asystenci zdrowienia – osoby z doświadczeniem kryzysu psychicznego, które przeszły odpowiednie szkolenie. Z własnych przeżyć wiedzą jak przebiega kryzys i choroba psychiczna. Znają i rozumieją problemy, zarówno osób chorujących, jak i ich bliskich, wiedzą, z czym zmagają się całe rodziny i osoby z ich otoczenia. Pomagają nie tylko osobom z doświadczeniem kryzysu psychicznego, ale również ich rodzinom. Można się do nich zwrócić o pomoc w punkcie zgłoszeniowo-koordynacyjnym.
We wstępnej fazie pomocy czas interwencji jest nieograniczony. Kontakty z osobą w kryzysie powinny być intensywne i na tyle długie, by ustalić jakiś sposób postępowania. W kontakcie z taką osobą ważny jest szacunek, ciekawość, zrozumienie, otwartość. Bywa, że w niektórych sytuacjach konieczne jest stanowcze działanie. Osoba w kryzysie często nie potrafi samodzielnie rozwiązać swoich problemów. Trzeba ją nakierować na cel i wyznaczyć wstępny plan zdrowienia. Bardzo ważna jest empatia. Im wyższy jej poziom, tym lepiej. Warto spróbować „wejść w buty” osoby w kryzysie i spojrzeć na świat z jej punktu widzenia.
Każdy z nas może zaproponować wsparcie bliskiej osobie, która przechodzi kryzys psychiczny. Trzeba otoczyć ją troską, poświęcić dużo uwagi i cierpliwie wysłuchać. Rozmowa, empatia, a nawet sama nasza obecność i zapewnienie spokoju mają niebagatelne znaczenie.
Miłość i wsparcie bliskich są motywacją do zdrowienia – wśród bliskich i życzliwych osób powrót do zdrowia następuje o wiele szybciej.