Poczucie odosobnienia, wykluczenia, lęk przed stygmatyzacją i odrzuceniem może powodować, że dziecko doświadczające kryzysu psychicznego będzie izolować się przed światem. Wynika to z obawy, że nikt nie zrozumie tego, co przeżywa albo, że doświadczy odrzucenia przez grupę rówieśniczą. Odpowiedzią na to jest socjalizacja, która odgrywa istotną rolę w wychodzeniu z kryzysu psychicznego.
Podstawowym zadaniem, które stoi przed rodzicami jest zbudowanie odpowiedniej komunikacji z dzieckiem, opartej na bliskości, trosce i akceptacji. Ważne, by rozmowa z nastolatkiem była otwarta i wspierająca. Rodzice powinni pozwolić dziecku wyrazić swoje uczucia, myśli, obawy i lęki. Wsparcie emocjonalne jest niezbędne do tego, by dziecko zrozumiało i uwierzyło, że nie jest samo w swoich trudnościach. Wspólnie z rodzeństwem, innymi członkami rodziny, bliskimi przyjaciółmi dziecka należy stworzyć przyjazne otoczenie. Dobry system wsparcia pomoże mu poczuć się akceptowanym i chronionym. Największy błąd jaki można popełnić, to bagatelizowanie sytuacji lub ukrywanie jej przed światem.
Niektóre dzieci w kryzysie psychicznym mogą odczuwać trudności w nawiązywaniu kontaktów. Stworzenie okazji do odwiedzin, spotkań, spędzenia czasu z rówieśnikami może zatem pomóc w poprawie nastroju i odbudować nadszarpnięte przez kryzys poczucie przynależności, tak ważne dla dziecka w okresie dojrzewania. Jeśli rodzice obawiają się braku zrozumienia ze strony przyjaciół dziecka, mogą skonsultować się z ich rodzinami, porozmawiać szczerze o problemie, poprosić o wsparcie. Ważne, by bliscy znajomi i przyjaciele dziecka mieli zyskali świadomość, że kryzys psychiczny może przydarzyć się każdemu i nie świadczy on o czyimś charakterze i osobowości.
Kolejnym istotnym elementem dochodzenia do zdrowia po kryzysie psychicznym jest poczucie bezpieczeństwa w szkole. Warto upewnić się, że zaistniała sytuacja spotka się ze zrozumieniem. W tym przypadku również pomocny będzie otwarty dialog. Najlepiej poinformować nauczycieli o tym, co się dzieje. Współpraca z nauczycielami i pracownikami szkoły może pomóc w dostosowaniu podejścia pedagogicznego do potrzeb dziecka. W sytuacji, kiedy dziecko było z powodu kryzysu psychicznego nieobecne przez jakiś czas na zajęciach, nauczyciele lub wychowawcy powinni przygotować klasę na powrót ucznia do szkoły. Powrót dziecka do szkoły jest wyzwaniem zarówno dla niego, jak i dla najbliższego otoczenia. Wszyscy w tej sytuacji odczuwają lęk. Przygotowując dziecko do powrotu do szkoły, rodzice powinni zapytać je, czy ma jakieś obawy, czy są jakieś reakcje i pytania, których się boi. Warto omówić, co dziecko jest gotowe powiedzieć i komu, a o czym nie chce informować. Rodzice powinni zapytać również, jakie ma oczekiwania od otoczenia w tej trudnej sytuacji. Po rozmowie z dzieckiem warto poinformować wychowawcę o zakresie informacji, których można udzielić.
W kolejnym kroku, rodzice powinni poprosić nauczycieli, by obserwowali jak dziecko funkcjonuje, informowali na bieżąco o ewentualnych nieobecnościach czy trudnościach z nadrabianiem materiału. We współpracy z nauczycielami rodzice powinni pomóc dziecku przygotować plan, sposób i terminy odpracowywania zaległości.
Kontakt z rówieśnikami pełni funkcję wspierającą, dlatego nauczanie domowe może pogłębić jego izolację, a tym samym stanąć na przeszkodzie powrotu do zdrowego funkcjonowania w środowisku rówieśniczym i szkolnym. Z kolei zmiana szkoły, do której uczęszcza dziecko może narazić je na dodatkowy stres i podjęcie takiej decyzji powinno być ostatecznością poprzedzoną obserwacją, konsultacjami, zarówno z dzieckiem jak i specjalistami.
Oprócz zapewnienia dziecku wsparcia rodzinnego i zadbania o bezpieczne warunki w środowisku szkolnym, należy też zadbać o socjalizację w czasie wolnym od zajęć. Pomocne w budowaniu poczucia stabilności jest utrzymanie stałej rutyny. Warto zachęcać też dziecko do aktywności, które sprawiały mu przyjemność przed wystąpieniem kryzysu psychicznego. Warto również zachęcać je do udziału w spotkaniach z rówieśnikami, oczywiście bez naciskania i wywierania presji.
Ważne jest, by pamiętać że powrót do zdrowia może zająć więcej czasu niż byśmy sobie tego życzyli. Warto uzbroić się w cierpliwość i nie oczekiwać natychmiastowych rezultatów.
Małgorzata Serafin, dziennikarka specjalizująca się w tematach zdrowia psychicznego. Prowadzi program na YT na temat zdrowia psychicznego, gdzie rozmawia z osobami z doświadczeniem kryzysu.