Niejednokrotnie, od osób doświadczających kryzysu psychicznego słyszy się, że czynnikiem zniechęcającym do podjęcia pomocy jest stygmatyzacja. Zarówno ze strony najbliższych osób, jak i współpracowników, sąsiadów czy też dalszych znajomych. Obawa przed oceną i nieprzychylnymi komentarzami jest tak silna, że odsuwa od nas perspektywę polepszenia swojego stanu psychicznego.
W takiej sytuacji zdecydowanie trudniej o specjalistyczną pomoc, która stanowi pierwszy i niezbędny element w zwalczaniu przyczyn kryzysu. W naszym Centrum Zdrowia Psychicznego MEDiSON w Koszalinie przeciwdziałanie stygmatyzacji to zdecydowanie jeden z ważniejszych dla nas celów. Podejmujemy takie kroki i działania, które zapewniają jak najlepszą ochronę w tej kwestii dla osób doświadczających trudności psychicznych.
Przede wszystkim dostępny jest nasz Punkt Zgłoszeniowo-Koordynacyjny, do którego zgłosić może się każdy pełnoletni mieszkaniec Koszalina i powiatu koszalińskiego. Czynny jest od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-18:00. Nie trzeba umawiać wcześniej spotkania, ani tłumaczyć powodu, dla którego potrzebujemy konsultacji. Wystarczy przyjść i poprosić o rozmowę w Punkcie, podczas której ustalony zostanie dalszy plan leczenia.
Unikamy zbędnej dokumentacji, staramy się uprościć wszystkie procedury do takiego stopnia, aby każdy kto pomocy potrzebuje, mógł otrzymać ją w jak najkrótszym czasie. W razie potrzeby ustalamy w imieniu pacjenta wizytę do lekarza psychiatry, proponujemy możliwość podjęcia terapii krótkoterminowej, zachęcamy do skorzystania z usług Zespołów Leczenia Środowiskowego. Świadczymy również pomoc w postaci grup wsparcia, Oddziału Dziennego, dietetyka czy doradcy zawodowego. Aktywnie działa nasz Klub Pacjenta.
Wszystkie te możliwości można omówić podczas konsultacji i wspólnie ustalić właściwą drogę pomocy. Brak konieczności wcześniejszej rejestracji i tłumaczenia się w znaczący sposób wpływa na otwartość leczenia psychiatrycznego. Skupiamy się przede wszystkim na pomocy. Pamiętając jednak, jak wykluczająca może być stygmatyzacja, staramy się zapewnić maksymalny komfort podczas pierwszej rozmowy i nie pozostawiać nikogo bez dalszej ścieżki wsparcia.
Zespoły Leczenia Środowiskowego to rozwiązanie dla tych osób, które z rożnych powodów nie mogą osobiście dotrzeć na wizyty w Centrum. Wiemy jednak, jak bardzo kłopotliwa może być wizyta domowa, dlatego też staramy się działać również w tym zakresie. Samochody, którymi poruszają się nasi pracownicy nie są w znaczący sposób oznakowane – tak naprawdę nie wyróżniają się wśród innych pojazdów. Postronny obserwator nie jest w stanie odróżnić samochodu ZLŚ.
Wizyty odbywają się w dogodnych dla pacjentów terminach i godzinach, pozostawiając dużą elastyczność w dopasowaniu się do życia domowników. Dbamy o prywatność i nie pojawiamy się bez wcześniejszej zapowiedzi. W skład Zespołów Leczenia Środowiskowego wchodzą pracownicy socjalni, psychologowie, terapeuci środowiskowi, pielęgniarki. Również oni w żaden sposób nie wyróżniają się strojem wskazującym jednoznacznie, skąd przyjeżdżają. Daje to pełne poczucie bezpieczeństwa i chroni przed niepotrzebnym etykietowaniem ze strony innych, które tak często stanowi przeszkodę w sięgnięciu po pomoc.
Asystenci Zdrowienia to pracownicy Centrum Zdrowia Psychicznego, którzy sami w przeszłości doświadczyli kryzysu psychicznego i obecnie dzielą się swoim doświadczeniem w walce z nim.
Obawiasz się konsekwencji związanych z leczeniem? Perspektywa stygmatyzacji pozbawia Cię chęci dalszego działania? To właśnie asystenci są tymi osobami, które mogą podpowiedzieć Ci, jak sami przez długi czas walczyli z lękiem przed oceną ze strony innych. Temat stygmatyzacji jest im bardzo dobrze znany, dzięki czemu stanowią doskonałe wsparcie dla osób w kryzysie. Prowadzone przez nich grupy cieszą się dużym zainteresowaniem, dając poczucie ogromnego wsparcia oraz współdzielenia doświadczeń.
Na każdym etapie pomocy pozostajemy uważni na doświadczanie stygmatyzacji i rozumiemy powody, przez które trudno jest sięgnąć po pomoc. Staramy się zminimalizować ryzyko naznaczenia społecznego, stawiając na naszą elastyczność i poszanowanie obaw pacjentów. Dzięki temu właśnie Centrum Zdrowia Psychicznego w Koszalinie może stawać się miejscem coraz bardziej dostępnym dla każdego i sięgać z pomocą tam, gdzie wcześniej z powodu wykluczenia nie była ona możliwa.
Autorka – Katarzyna Kołacka – psycholożka, seksuolożka kliniczna, przyszła psychoterapeutka, pracuje w Centrum Zdrowia Psychicznego MEDiSON w Koszalinie.
Bibliografia:
Cechnicki A., Wojciechowska A. Zależności pomiędzy właściwościami sieci społecznej a wynikami leczenia osób chorujących na schizofrenię w siedem lat od pierwszej hospitalizacji. Psychiatr. Pol. 2007; 41(4): 513–525
Wciórka B., Wciórka J. Osoby chore psychicznie w społeczeństwie. Warszawa; Komunikat z badań CBOS; 2008